Động cơ điện 3 pha sở hữu nhiều tính năng vượt trội và đóng vai trò lớn trong quá trình chuyển năng lượng điện trở biến đổi thành cơ năng từ đó cung cấp momen lực giúp tời điện hoạt động. Bên cạnh đó, quá trình đấu dây tời điện 3 pha rất đơn giản, dễ dàng thao tác khi người thợ chỉ cần tuân thủ các hướng dẫn của điện máy ABG và làm theo sơ đồ đấu dây tời điện 3 pha trong bài viết.
1. Cấu tạo và nguyên lý hoạt động của động cơ điện 3 pha
Động cơ điện 3 pha của tời điện có cấu tạo gồm 2 bộ phận chính là stato và roto, tương tự như các dòng thiết bị điện khác.
Trong đó, bộ phận stato được làm bằng thép cao cấp được chế tạo tỉ mỉ, tại đây có các rãnh thép để phần dây quấn đi qua. Bộ phận roto đảm nhiệm vai trò quay của động cơ được làm từ hợp kim chất lượng cao chịu nhiệt và chịu lực tốt song song cùng với dây quấn.
Nguyên lý hoạt động của động cơ điện 3 pha là truyền động giữa các bộ phận. Cụ thể, các thanh dẫn truyền trong roto của động cơ được đặt chéo, lệch góc 40 độ so với bộ phận trục quay tạo ra momen quay của motor 3 pha, thiết kế này sẽ tránh được quá trình dao động của momen.
Khi người thợ khởi động cho dòng điện 3 pha có tần số f vào trong 3 dây quấn stato ngay lập tức sẽ tạo thành từ trường quay bên trong motor với vận tốc n1=60f/p. Từ trường quay làm nhiệm vụ cắt lần lượt các thanh dẫn của phần dây quấn roto cùng với cảm ứng của các sức điện động.
Roto n của tời điện 3 pha đạt tốc độ quay thấp hơn vận tốc vốn có của từ trường quay n1.
Công thức tính hệ số trượt của tốc độ là: s =(n1-n)/n1 và tốc độ của motor bằng: n= 60f/ p.(1-s) (v/p)
2. Cách xác định đầu dây motor 3 pha
Cách xác định đầu dây motor 3 pha được thực hiện theo các bước sau đây:
Bước 1: Xác định 3 cặp dây bằng đồng hồ đo điện VOM. Người thợ thao tác chỉnh thang đo đến mức điện trở X1, đo từng cặp dây và đánh dấu để ký hiệu lại từng cặp.
Bước 2: Đo điện thế ở thang 2.5DCmA, dùng que đo cực (-) và (+) để đo dây 1 và 2 đã đánh dấu phía trên.
Bước 3: Đo dây 3,4,5,6 và xác định cực tính bằng cách chạm vào đầu (-) và (+) của cục pin. Thang đo đồng hồ chạy xuôi chiều với chỉ số tăng dần, thì đầu 3 sẽ là dương, còn đầu 4 là đầu âm và ngược lại. Chúng ta làm tương tự để xác định cặp dây 5 và 6.
3. Sơ đồ và cách đấu dây động cơ điện 3 pha 380V và 200V
3.1 Cách đấu dây điện 3 pha 380V
Cách đấu dây motor 3 pha 380V tương tự như cách đấu dòng điện 3 pha 4 dây và người thợ cần phải tuyệt đối tuân thủ theo sơ đồ đấu dây động cơ điện 3 pha dưới đây.

3.2 Cách đấu dây điện 3 pha 200V
Cách đấu dây điện 3 pha 200V thường dùng cho tời điện 3 pha có công suất và yêu cầu cao về dòng điện được nhập khẩu chính hãng từ Nhật Bản.
Cách đấu dây điện tương tự với motor 3 pha 4 dây, tuy nhiên, các kỹ sư có thể sử dụng kết hợp cả thiết bị ổn áp để thuận tiện trong việc đấu nối dây và lắp đặt tời điện nhằm đảm bảo không bị quá tải.
3.3 Cách đấu dòng điện 3 pha trở thành điện 1 pha
Cách chuyển dòng điện 3 pha trở thành điện 1 pha được thực hiện theo các bước như sau:
Bước 1: Xác định cuộn dây làm việc và cuộn dây khởi động. Trị số tụ điện phải đảm bảo tạo thành 1 góc lệch pha đạt mức 900 giữa dòng điện của cuộn làm việc và khởi động.
Bước 2: Thực hiện cách chuyển dòng điện tuân thủ theo đúng hướng dẫn từ 1 trong 4 sơ đồ sau.
Ví dụ : Motor điện 3 pha nhãn hiệu D/ Y – 220/ 380V
Chọn sơ đồ 1 và 3 nếu điện áp nguồn 220V sau khi đấu nối thành 1 pha.
Chọn sơ đồ 2 và 4 nếu điện áp nguồn đạt đến 380V sau khi đấu nối thành 1 pha.

4. Sơ đồ đấu dây tời điện 3 pha ra 3 dây
Cách đấu điện 3 pha ra 3 dây được thực hiện theo 2 cách là đấu hình sao và đấu hình tam giác dựa trên thông số cụ thể của từng động cơ và vào điện áp đo được của lưới điện.
4.1 Cách đấu dây động cơ điện 3 pha đấu tam giác (∆)
Cách đấu dây động cơ điện 3 pha đấu tam giác (∆) sẽ áp dụng trong trường hợp thông số điện áp định mức là 220V/ 380V chạy trong lưới điện hiện tại là 110V/ 220V 3 pha để phù hợp giữa mức điện áp thấp với mức điện áp cao của lưới điện. Động cơ điện công suất từ 0,18kW đến 3,7kW với lưới điện áp 220/380V, 50hz sẽ đấu hình tam giác.

4.2 Sơ đồ đấu dây tời điện 3 pha – đấu hình sao (Y)
Cách đấu dây động cơ điện 3 pha đấu hình sao (Y) được áp dụng trong trường hợp động cơ điện 3 pha có thông số điện áp định mức là 220V/ 380V và lưới điện động cơ là 220V/ 380V chạy điện 3 pha để tương thích giữa mức điện áp thấp của động cơ với mức điện áp cao của lưới điện. Động cơ điện của tời xây dựng có công suất trên 3,7kW với lưới điện là 380/660V, 50hz sẽ được đấu hình sao.

5. Sơ đồ đấu dây tời điện 3 pha 4 dây thông dụng nhất
Sơ đồ đấu dây tời điện 3 pha 4 dây sẽ bao gồm có 3 dây pha hay còn được gọi là dây nóng và dây lửa mô tả động cơ dùng nguồn điện áp là 380V, kết hợp với 1 dây mát bằng 0V. Người thợ đấu dây điện 3 pha 4 dây tương tự như đấu nối dây điện 3 pha 3 dây theo hình bên dưới.

Qua bài viết chia sẻ về sơ đồ đấu dây tời điện 3 pha, hướng dẫn cụ thể, phương pháp đơn giản và hình ảnh trực quan, điện máy ABG chắc chắn quý khách hàng đã có thể đấu nối động cơ tời điện 3 pha nhanh chóng và chính xác.